Đến Phong Nam, dạo một vòng quanh làng, du khách dễ dàng bắt gặp nhiều ngôi nhà mái ngói mọc lên giữa những luống rau mơ xanh nõn nà, dài tít tắp.
Ngôi làng của những lá mơ xanh
Con đường bê tông nhỏ đưa bạn trở về Phong Nam, một vùng đồng quê ngát xanh. Màu xanh như tràn ngập những ngõ ngách lối mòn nơi đây: xanh lá mạ non, màu xanh thẫm núi rừng xa xa, rồi cả bầu trời xanh ngắt hút hút trong tầm mắt… Nhưng ngạc nhiên hơn cả vẫn màu xanh mướt xen lẫn màu nâu tím nhẹ của lá mơ mở ra trước mắt giữa trưa hè nắng nóng.
Hàng mơ trải dài men theo những con đường bê tông vào làng
Làng Phong Nam thuộc xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang, cách trung tâm TP Đà Nẵng khoảng 10km về hướng Tây Nam. Trên bản đồ du lịch, làng cổ Phong Nam được du khách biết đến với những công trình kiến trúc nhà cổ, miếu đình tồn tại cách đây ngót nghét một thế kỷ, với những con đường làng yên vắng thanh bình như dẫn du khách về một hành trình tìm về quá khứ đầy hoài niệm. Nhưng trong chuyến thăm làng ngẫu hứng này, có lẽ ấn tượng nhất đối với du khách đó là những vườn rau mơ.
Những vườn rau mơ ngập lối
Ngược dòng thời gian, làng Phong Nam vốn là một trong những vùng đất được khai thác sớm từ thời Chăm. Đến thời Trần, Lê, những cư dân Đại Việt đầu tiên mới đặt chân lên vùng đất này sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước, các loại nông sản ngô, khoai, mè… Về sau, người dân nhanh chóng phát hiện sự thuận lợi của điều kiện mà thiên nhiên đã ban tặng cho nơi đây. Làng nằm ven sông Cầu Đỏ, đất đai màu mỡ, ẩm ướt nên nhiều gia đình còn trồng thêm các loại rau ăn lá, đặc biệt là rau mơ.
Ban đầu chỉ vài nhà trồng xung quanh để bổ sung nguồn thực phẩm, chế biến các món ăn trong gia đình. Thương lái ngang qua vùng, thấy vườn rau mơ xanh mướt liền hỏi mua về phố hay mang đi các ngả chợ. Rồi nhà hàng, quán ăn ở Đà Nẵng, Quảng Nam nghe danh rau mơ làng cổ Phong Nam đều tìm đến mua, đặt hàng.
Cụ bà đang thu hoạch rau mơ
Theo người dân làng, rau mơ ở đây cho lá quanh năm, thu hoạch liên tục, giá bán hiện khoảng 35.000 – 40.000 đồng/kg. Mỗi ngày có hộ thu hoạch bán khoảng 7 – 8kg lá mơ, thu nhập cao gấp mấy lần so với trồng lúa. Do nhu cầu ngày càng cao, những năm gần đây nhiều hộ gia đình đã tận dụng đất vườn rộng chuyển sang trồng loại rau này, dần dà cả làng đều trồng rau mơ. Giờ đến Phong Nam, dạo một vòng quanh làng, du khách dễ dàng bắt gặp nhiều ngôi nhà mái ngói, cao tầng rất đẹp mọc lên giữa những luống rau mơ xanh nõn nà, dài tít tắp. Thế mới hiểu vì sao, từ rất lâu rồi rau mơ đã bén duyên với dân làng nơi đây.
Những ngôi nhà cách nhau bởi những giậu rau xanh rờn
Không chỉ mang lại màu xanh bình dị cho làng cổ Phong Nam Đà Nẵng, rau mơ còn là vị thuốc quý trong bữa ăn mỗi ngày của người dân nơi đây. Bữa cơm mà không có đĩa rau sống kèm thêm vài lá mơ như cứ thấy thiếu đi một cái gì đó.
Về Phong Nam, nếm thử rau mơ mới biết hương vị rau mơ khá đặc biệt. Một cảm giác ngây ngất bởi sự nồng nồng, bùi bùi đan xen vị chua chua, ngòn ngọt, chan chát và thơm thoảng nhẹ đến khó tả, khiến ta tưởng chừng tất cả hương vị thiên nhiên đồng nội đã được kết tinh, hòa quyện vào từng lá rau mơ.
Rau mơ trở thành món ăn không thể thiếu trong bữa cơm hằng ngày
Rất nhiều món ăn đặc sản của xứ Đà thành như thịt heo hấp cuốn bánh tráng, thịt dê, gỏi cá… và cả món ăn vặt như bún đậu mắm tôm sẽ mất đi phần nào vị ngon nếu không được ăn kèm với rau mơ Phong Nam. Hương vị đậm đà không lẫn vào đâu được của lá mơ để lại một dư vị khó tả khiến cho thực khách xao xuyến lòng mỗi khi thưởng thức lá mơ làng Phong Nam.
Theo Tuổi Trẻ